کارگردان نمایش «Oil’s women-Oil’s men» از مسجدسلیمان، شرکت کننده در اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز:
به دنبال اجرای شو نیستم...
تئاتر خوزستان – گفتگوی مریم مقدم با شیروان نصراللهپور، نویسنده و کارگردان نمایش «Oil’s women-Oil’s men» شرکت کننده در اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز.
کمی دربارهی شیوهی کارگردانی روایی و فاصلهگذاری که برای این اثر استفاده توضیح بدهید؟
بستر کار بستری رواییست که به مرور تاریخ میپردازد. نوشتن چنین نمایشنامهای که هم جنبهی مستند و تاریخی داشته باشد و هم یک قصهی واحد عاشقانه باشد، چالشی سخت، جدی و البته جذاب است. یکی از چالشهایی که هم در نوشتن نمایشنامه و هم در اجرا با آن روبهرو بودم، تعدّد مکانهایی است که کنشها در آن اتفاق میافتد و البته این امکان وجود داشت که از مکان مجزا برای اثر استفاده کنم. اما از آنجا که هرکدام اتمسفر خاص خود را داشتند و البته جنبهی روایی کار هم اهمیت خود را داشت، تصمیم گرفتم از ایرانیترین شیوه استفاده کنم. از این حیث میگویم ایرانی چون همه فاصلهگذاری را کاملاً ابداع برشت میدانند، درحالیکه در تئاتر شرق دور تا ایران، فاصله یکی از ارکان اصلی بوده و هست. در تعزیه، قصهسرایی، قصهگویی و انواع مراسم سنتی از آن بهره بردهایم و بهدلیل چالشی که در تعدّد صحنههای مختلف بوده، از شیوهی روایی استفاده کردهایم. در شیوهی روایی بازیگرها و حتی عوامل نیز با چالش جدی روبهرو هستند، چون بهسرعت باید تغییر پوزیسیون دهند.
و در خصوص طراحی صحنهتان که اینقدر بیچیز بود...
در طراحی صحنه هم، باز پیرو شیوه و طرح کارگردانیمان هستیم. تلاش بر آن بود تا بار اصلی انتقال متن بر دوش بازیگر باشد، پس دکور و وسایل صحنه حجم بیدلیل است. البته باید به نکتهی دیگری هم اشاره کنم: در این نمایش به دنبال اجرای شو یا کلوپ شبانه نیستم، چیزی که احساس میکنم در تئاتر ایران در حال رخ دادن است. من میخواهم یک نمایش اجرا کنم. نمایشی که با اندیشه و تعقل مخاطب در ارتباط است. هرچند گاهی طراحی پُرتکلّف قابل تأمل است اما برای ما همین وسایل صحنه کافی بود. اما در مورد نور نمایش که میتوانست بخش قابلتوجه اجرای ما باشد، باید بگویم که در دقایق آخر و با کمترین امکانات نوری، نتوانستیم آن فضا و آنچه که مدنظرمان بود را القا کنیم.
چرا یک خانم به جای یک آقا بازی کرد؟
این یک شوخی یا یک افهی نمایشی نیست. ما یک کاراکتر را پشت یک کاراکتر دیگر مخفی کردیم. ایجاد این تضاد در نمایش میتواند تعابیر خود را داشته باشد که وظیفهی من تفسیر آن نیست. وقتی مخاطب با این پارادوکس مواجه میشود، باید به جزئیات دیگر هم توجه کند. دلیل استفاده از یک خانم بهجای یک آقا را بهعبارتی میتوان مخفی شدن یک خانم پشت چهرهی یک اقا تعبیر کرد. علاوه بر این از دل تاریخ هم دلایلش یکییکی بیرون میآیند.
هدفتان از اجرای این نمایش چه بوده است؟
آنچه موردنظر ماست تلاش و از خودگذشتگی مردان و زنانیست که در تلاش بودند تا نفت ملی شود. گرچه دکتر مصدق در این جریان بهعنوان یک لیدر تلاشهای قابل تأملی داشتند و زندگیشان را سر این جریان گذاشتند، ولی بودند زنان و مردانی که در این راه تلاش کردند ولی تاریخ نامی از آنها نمیبرد.
اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز به دبیری ناصر چنانی از 1 الی 7 مردادماه 1397 در کلانشهر اهواز در حال برگزاری است.