توجه مخاطب به موضوع ریزگردها و طوفان خاک در خوزستان در نمایش «خاک»

به گزارش تئاتر خوزستان نمایش عروسکی «خاک» به نویسندگی مرجان پروانه پور و کارگردانی فهیمه مدحتی از استان خوزستان شهرستان بهبهان در بخش نمایش‌های فضای مجازی هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک شرکت کرد.

در خلاصه این نمایش آمده است: شهر زیر توده عظیمی از خاک مدفون شده است و مردم مکان امنی برای پناه بردن به آن ندارند. بسیاری از آنها اسیر خاک شده‌اند و مرگ را در یک قدمی خود می‌بینند. پرستار زحمتکش و فداکاری که تنها زندگی می‌کند با سرکشی مرتب به خیابان‌ها مردمی که زیر خاک دفن شده‌اند را بیرون می‌آورد و آنها را برای درمان به منزل خود می‌برد. بسیاری از بیماران او جان سالم به در نمی‌برند و مقابل چشمان غمگین او زندگی را بدرود می‌گویند. در نهایت خود او نیز به دلیل فرسودگی ناشی از تلاش مداوم برای تیمار بیماران و همچنین شدت گرد و خاک دوام نمی‌آورد و از دنیا می‌رود. با این حال یکی از بیماران او که کودک کم سن و سالی است نجات می‌یابد.

عوامل تولید نمایش خاک عبارتند از: مرجان پروانه پور (نویسنده)، فهیمه مدحتی (کارگردان)، صدرالله عباسی (تهیه‌کننده)، فهیمه مدحتی، مرضیه صائب، کوثر پاداش و سمانه مدرسیان (عروسک گردانان)، فاطمه قیصری (ساخت عروسک)، مرضیه صائب و رضوان عباسی (دوخت لباس)، مسلم رستمی (طراح نور و موسیقی) و مرضیه صائب (دستیار کارگردان).

نگاهی به نمایش عروسکی «خاک»:

نمایش عروسکی «خاک» با وجود مدت زمان کوتاهی که دارد و بیش از پنج دقیقه به درازا نمی‌انجامد هویت تئاتری خود را حفظ کرده است. در این نمایش عروسک گردانان قابل مشاهده‌اند و روایت داستان بدون برش‌های مرسوم سینمایی (کات) انجام می‌گیرد. به طور کل در این نمایش چندان از تدوین سینمایی استفاده نشده و نوع اجرا کم و بیش شبیه به نمایش‌های عروسکی کلاسیک است.

عروسک‌های ساخته شده برای این نمایش توسط میله‌هایی که به دست‌ آنها متصل شده هدایت می‌شوند و شیوه بازی دادن آنها مشابه با روش بونراکو است. سازندگان خاک در القای حس و حال حاکم بر فضای این اثر به بیننده کاملا موفق بوده‌اند و تماشاگر می‌تواند ناامیدی، استیصال، استهلاک و ویرانی موجود در شهر خاک گرفته را به خوبی مشاهده و احساس کند. با وجود این فضای تیره و خالی از امید نمایش خاک با امید به پایان می‌رسد؛ زنده ماندن کودک بیمار پیامی است برای مخاطب که با وجود تلخی‌ها زندگی همچنان ادامه دارد و همیشه می‌توان کسانی را سراغ گرفت که از شرایط سخت جان سالم به در می‌برند.

نمایش خاک از دکور نسبتا ساده‌ای بهره می‌برد که بخش عمده آن از خاک پوشیده شده است. تنها مکانی که حداقل بخشی از آن از هجوم خاک در امان مانده محفظه شیشه‌ای و آکواریوم مانندی است که حکم خانه مرد پرستار را دارد. حتی برخی از بیماران او که در خانه بستری شده‌اند زیر خروارها خاک مدفون گشته و در انتظار مرگ به سر می‌برند. با وجود صامت بودن این نمایش حس وظیفه‌ شناسی مرد پرستار، تلاشی که برای نجات بیماران خود می‌کند و دست تنها بودن او در تحمل بار سنگینی که به دوش می‌کشد به خوبی قابل درک بوده و به مخاطب منتقل شده است.

نمایش خاک از جانب خوزستان در جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک شرکت داده شده بود. همان گونه که می‌دانیم مشکل بزرگی که مردم این استان به طور مستمر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند وجود ریزگردها در آسمان و وقوع طوفان‌های شن گاه و بیگاه است. معظلی که هر از گاه آوار خاک را بر سر مردم مناطق مختلف این استان هوار کرده و زندگی آنها را مختل می‌کند. طراحان نمایش خاک به خوبی توانسته‌اند این مشکل بزرگ را به تصویر بکشند و توجه بیننده را به موضوع ریزگردها و استمرار طوفان شن و خاک در خطه جنوب کشور جلب کنند. شاید آنها هم مانند شخصیت‌هایی که در این نمایش به تصویر کشیده‌اند امیدوارند که چاره‌ای برای حل مشکل یاد شده اندیشیده شود.