سعید نوروزی کارگردان نمایش «ایستاده بر فراز سکو» از کرمانشاه، شرکت کننده در اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز:
اتفاقات نمایش را از واقعیّت وام گرفتهام
تئاتر خوزستان – گفتگوی مصطفی براتی با سعید نوروزی، کارگردان نمایش «ایستاده بر فراز سکو» از کرمانشاه، شرکت کننده در اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز.
آقای نوروزی، ریشهی شک در اثر شما از کجا نشأت میگیرد؟
با توجه به تحقیقات خودم و صحبتهایی که با نویسندهی اثر داشتم، کسانی که بر روی سکویهای نفتی کار میکنند و به صورت اقماری زندگی میکنند (یعنی دو هفته بر روی دکلهای نفتیاند و دوهفته استراحت میکنند) در روابط با خانواده، چه فرزند و چه همسر، دچار یک فاصله میشوند. در این صورت بستر شک در ذهن افراد شکل میگیرد و افراد با سؤالاتی نظیر اینکه: نکند همسرم مرا دوست ندارد، نکند به من خیانت کند و... مواجه میشوند. در واقع اتفاقات رئالیستی این اثر از واقعیتها وام گرفته شده و سعی کردیم نمودی از مصائب و مشکلاتی که این افراد بر روی سکوهای نفتی تجربه میکنند را به مخاطب نشان دهیم.
در لحظاتی از اجرای شما دیالوگی گفته میشود که «ما زندانیهای تبعیدی هستیم با اعمال شاقه»، چرا زندانی، چرا اعمال شاقه؟!
وقتی از بیرون نیروهای کار سکوهای نفتی را میبینیم، شاید بگوییم که بَهبَه! چه مزایای عالی و شرایط خوبی دارند! اما وقتی که به خودشان و درونشان رجوع میکنیم، پاسخ این میشود که نه، خیلی گل و بلبل هم نیست. بهنوعی سکوی نفتی میتواند یک زندان باشد، میتواند یکجور شرایط ناخواسته باشد که انسان علیرغم میل باطنی خودش ممکن است تن به این کار بدهد. نویسندهی اثر با توجه به شناختی که از او دارم، با مجموعهای از دانشها و پژوهشها در زمینههای مختلف از جمله روانشناسی قدم در این راه برداشته و و دنیای این اثر را خلق کرده است. طی صحبتهایی که با هم داشتیم، میشود این نتیجه را گرفت که در دو هفتهای که این انسانها تنها بر روی سکوی نفتی هستند، میتوانند اقدام به گفتن شعرکنند، یا به تفکرات عجیب و حتی به یأس فلسفی برسند.
دراماتورژ چه نقشی در شکلگیری نمایش شما داشت؟
ابتدا باید بگویم که متن جناب عمادی، در طول زمانی 8 سال اتفاق میافتد که ما بنا به ضرورتهای موجود، زمان را از 8 سال به 6 ماه تقلیل دادیم. پس یک مورد فشردهسازی زمان است. در مرحلهی بعد باید گفت که در متن جناب عمادی، شخصیتها ویژگی قومی ندارند. اما اتفاقی که میافتد این است که تعبیری دیگر در ذهن من شکل گرفت. ما اگر سکوی نفتی را مابهازایی از کشور عزیزمان ایران تصور کنیم، پس افرادی از همهی قومیتها میتوانند بر روی این سکو باشند. پس مورد دوم قومیت دادن به کاراکترها است.
طراحی صحنهی شما پر از قرارداد و نشانه است...
بله. مراد ما از این طراحی صحنه، نشان دادن پیچیدگی و درهمتنیدگی فضای کار و فضای زندگی شخصی است. درواقع ذهنیّت شخصیت اصلی نمایش را بهصورت عینی اجرا کردیم. درواقع اگر دقت کرده باشید سراسر صحنه و فضای خانه لولههایی شبیه به لولههای نفتی است که سکوی نفتی را تشکیل میدهد. اگر بخواهیم از منظر نشانهشناسی صحبت کنیم، میبینیم که سکوی نفتی در انتهای صحنه و در بالا قرار دارد و انسانهایی که در آنجا هستند، بسیار فضای آرام و نرمالی را تجربه میکنند. در پایین صحنه انسانهایی را داریم که رفتارهای زمینی دارند و آشفتگی در بین آنها موج میزند. سه رنگ سفید، زرد و قرمز بیانگر سه وضعیت جنگی هستند که ما در زمان جنگ داشتهایم. در این خانه هم گاهی وضعیت زرد و گاهی قرمز و گاهی سفید است.
اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز به دبیری ناصر چنانی از 1 الی 7 مردادماه 1397 در کلانشهر اهواز در حال برگزاری است.