محمدسعید فرازمند کارگردان نمایش «ریتالین» از کرمانشاه، شرکت کننده در اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز:
تئاتری‌ها افرادِ کنایه فهمی‌اند!
تئاتر خوزستان – گفتگوی مریم مقدم با محمدسعید فرازمند، نویسنده و کارگردان نمایش «ریتالین» از کرمانشاه، شرکت کننده در اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز.
آقای فرازمند، در نمایش شما شخصیتی ناشناس هست که میان واقعیت و خیال نوسان می‌کند. او کیست؟!
اگرچه دیالوگ‌ها در بستر رئال اتفاق می‌افتد، اما بستر ما رئال نیست و ما با یک فاصله‌گذاری اعلام می‌کنیم تمام این شخصیت‌ها مرده‌اند. با ما همراه شوید تا داستان کشته شدن هر چهار فرد را ببینید. این شخص رئال‌ترین فرد داستان است. مرده‌شور است. واسطه‌ای بین تماشاگر و بازیگرهاست. کسی‌ست که هم‌زمان با روایت به کار خودش می‌پردازد.
چرا نمایش در آب اجرا شد؟
تا ذهن تماشاگر به سمت محیط غسال‌خانه برود. آن هم غسال‌خانه‌ای که با تعاریف ما سازگار نیست. همه‌چیز در آب است و تاریخ زیر آب مدفون شده و مردم در آب زندگی می‌کنند.
هدف از انتخاب اسم ریتالین چه بود؟
این‌که یک شخصی با خوردن این قرص وقت مجلس را برای پانزده روز گرفته تا صنعت نفت ملی شود و بعد از چند نسل شخص دیگری، به دلیل مشکلات مالی که دارد، می‌خواهد با خوردن همین قرص خوابش نبرد تا نفت ملی را حمل کند و به مقصد برساند. ما تلاش داشتیم تا استفاده‌ی دو گانه از این قرص را داشته باشیم. حسین مکی‌هایی در آن عصر به دلیل شرایط خوب اقتصادی استفاده‌ای چنین از قرص ریتالین داشته‌اند و حالا شخص معلم به دلیل مشکلات اقتصادی بدترین و اشتباه‌ترین استفاده را از قرص دارد. به‌دلیل سوءمصرف قرص موجب معلولیت بچه‌ها و در نهایت مرگ خانواده‌اش می‌شود.
دلیل استفاده از دو بازیگر توان‌خواه چه بود؟
ابتدا قصد داشتیم همین زن و مرد در صحنه‌ی رحم مادر باشند و خودشان نقش جنین را ایفا کنند. منتها با مشورت دوستان خواستیم تا از دو شخص معلول واقعی استفاده کنیم. با حضورشان روند و خواسته‌های ما تغییر کرد و بستر رئالیستی، با وجود این دو فرد بهتر و مطمئن‌تر شد.
فکر نمی‌کنید تمرکز بر ریتالین و حضور این دو شخصِ توان‌خواه ذهن تماشاگر را از موضوع دور کرده باشد؟
مشکلی که تمام جشنواره‌های تک‌موضوعِ ما دارند الصاقِ یک موضوع به یک متن است. به‌هرحال متن دارای موضوعات گوناگونی‌ست و آن‌چه اهمیت دارد، پاتکس متن است که بلاشک نفت است. نفت دغدغه‌ی ما بود برای انجام این کار، اما هرگز چیزی نبود که نمایشنامه را به آن دخیل کنیم. اگر می‌خواستیم فقط در مورد نفت صحبت کنیم، خیلی تک‌بعدی می‌شد. از طرفی تئاتری‌ها افراد کنایه‌فهمی‌اند و شما با یک کنایه می‌توانید منظور خود را برسانید. پس نیاز چندانی به توضیح واضحات نیست.
حرف آخر؟
بسیار تشکر می‌کنم از همه‌ی دوستانی که کنارم بودند، کار کردند و با وجود عقب‌جلو شدن تاریخ برگزاری جشنواره، هرگز گروه را ترک نکردند. افرادی مانند سجاد کزازی، دانیال حسینی و سارا مهتابی که ماندند تا کار به جشنواره برسد و در خدمت خوزستانی‌ها باشیم.
اولین جشنواره ملی تئاتر اهواز به دبیری ناصر چنانی از 1 الی 7 مردادماه 1397 در کلانشهر اهواز در حال برگزاری است.
